Η στύση είναι μια πολύπλοκη φυσιολογική διαδικασία που περιλαμβάνει την συνεργική δράση τόσο νευρικών όσο και αγγειακών γεγονότων σε ένα επαρκές ενδοκρινικό περιβάλλον. Περιλαμβάνει αρτηριακή διαστολή, χαλάρωση των λείων μυών και ενεργοποίηση του μηχανισμού φλεβοαποφρακτικής λειτουργίας.
Η στυτική δυσλειτουργία ορίζεται ως η επίμονη αδυναμία επίτευξης και διατήρησης στύσης επαρκούς για να επιτρέψει ικανοποιητική σεξουαλική απόδοση. Η στυτική δυσλειτουργία μπορεί να επηρεάσει την ψυχοκοινωνική υγεία και να έχει σημαντικό αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής τόσο των ασθενών όσο και των συντρόφων τους.
ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ
Η στυτική δυσλειτουργία μπορεί να είναι μια πρώιμη εκδήλωση στεφανιαίας νόσου η περιφερικής αγγειοπάθειας και γι' αυτό πρέπει να δίδεται η δέουσα προσοχή κατά την λήψη του ιστορικού και να μην αντιμετωπίζεται μόνο ως ζήτημα ποιότητας ζωής!
Η στυτική δυσλειτουργία επηρεάζει πρωτίστως άνδρες άνω των 40 ετών και η συχνότητα εμφάνισης συνήθως αυξάνεται όσο αυξάνεται η ηλικία..
Διάγνωση
Η βασική διαγνωστική προσέγγιση του άνδρα με στυτική δυσλειτουργία περιλαμβάνει
- Ιατρικό και ψυχοσεξουαλικό ιστορικό ( με χρήση ερωτηματολογίου)
- Λεπτομερής φυσική εξέταση
- Βασικός εργαστηριακός έλεγχος ( μέτρηση ολικής τεστοστερόνης και λιπιδαιμικό προφίλ)
Σε επιλεγμένους ασθενείς θα χρειαστούν περαιτέρω διαγνωστικές εξετάσεις όπως
- Εκτίμηση νυχτερινών στύσεων με Rigiscan
- Τεστ ανταπόκρισης στην ενδοπεική χορήγηση αλπροσταδίλης η προσταγλανδίνης Ε1
- Triplex πεικών αρτηριών ( για την ανάδειξη οργανικής στυτικής δυσλειτουργίας
- Παραπομπή σε εξειδικευμένο ψυχίατρο για ψυχοκοινωνική εκτίμηση και θεραπεία
Πρέπει να σημειωθεί ότι η στυτική δυσλειτουργία είναι ένα μόνο κομμάτι του πάζλ όταν μιλάμε για τις σεξουαλικές διαταραχές στον άνδρα, και συχνά μπορεί να υποκρύπτει η να συνοδεύει τα εξής
- μείωση σεξουαλικής επιθυμίας
- διαταραχές εκσπερμάτισης
- διαταραχές οργασμού
Ο ασθενής θα πρέπει να αντιμετωπίζεται στα πλαίσια ενός πολύ καλού-προσεκτικού ιστορικού, ώστε να αναγνωρίζονται με ακρίβεια και να αντιμετωπίζονται όλες οι υπάρχουσες οντότητες που επηρεάζουν την σεξουαλική επίδοση.
Θεραπεία
Το πρώτο βήμα στην αντιμετώπιση της στυτικής δυσλειτουργίας είναι η αναγνώριση και θεραπεία αναστρέψιμων αιτιών όπως διαβήτης, υπέρταση ή ενδοκρινικές διαταραχές, καθώς και να γίνονται οι απαιτούμενες αλλαγές στον τρόπο ζωής( διακοπή καπνίσματος, ελάττωση κατανάλωσης αλκοόλ, απώλεια πρόσθετου βάρους, τακτική άσκηση )
Η φαρμακευτική θεραπεία της στυτικής δυσλειτουργίας χωρίζεται σε 2 κατηγορίες
- αναστολείς φωσφοδιεστεράσης τύπου 2 ( PDE5 )
- Ενδοπεικές ενέσεις
Στην Ελλάδα κυκλοφορούν 4 φάρμακα που ανήκουν στην κατηγορία των PDE5
- Σιλδεναφίλη (Viagra)
- Ταδαλαφίλη (Sialis)
- Αβαναφίλη (spedra)
- Βαρδεναφίλη (Levitra)
Τα φάρμακα αυτά έχουν παρόμοιο μηχανισμό δράσης, οδηγώντας σε χαλάρωση των λείων μυικών ινών στα αγγεία του πέους αυξάνοντας την αιματική ροή.
ΠΟΛΥ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ
Απαιτείται σεξουαλική διέγερση για να δράσουν τα φάρμακα
Ο ουρολόγος σε συνεργασία με τον ασθενή και λαμβάνοντας υπόψιν τις προσδοκίες του, φτιάχνουν ένα θεραπευτικό πλάνο με την κατάλληλη ουσία, δοσολογία και χρειάζεται παρακολούθηση για να εκτιμηθεί η αποτελεσματικότητα αλλά και η ασφάλεια.
ΕΝΔΟΠΕΙΚΕΣ ΕΝΕΣΕΙΣ
Οι ενδοπεικές ενέσεις αποτελούν τη δεύτερη γραμμή θεραπείας της στυτικής δυσλειτουργίας. Οι ενέσεις αυτές γίνονται μέσα στα σηραγγώδη σώματα του πέους με αγγειοδιασταλτικές ουσίες. Συνήθως χρησιμοποιούμε μια μικρή σύριγγα(1 ml) και λεπτή βελόνα(27G) και ενίουμε την ουσία στην 2η ή στην 10ή ώρα.
Η χορήγηση του φαρμάκου γίνεται από τον ίδιο τον ασθενή, αφού έχει προηγηθεί η κατάλληλη εκπαίδευση από τον ουρολόγο του και έχει βρεθεί η σωστή δόση, ξεκινόντας πάντα από τη χαμηλότερη δοσολογία και αυξάνοντας ανάλογα την ανταπόκριση. Μετά από 10-15 λεπτά επιτυγχάνεται η στύση ανεξάρτητα από την ύπαρξη σεξουαλικής επιθυμίας, αφού το φάρμακο έχει τοπική δράση.
Η αποτελεσματικότητα των ενέσεων για την επίτευξη ικανοποιητικής στύσης ανέρχεται σε άνω του 80-90%. Από τα φάρμακα που έχουν χρησιμοποιηθεί τα πιο διαδεδομένα είναι η παπαβερίνη, η φαιντολαμίνη και η αλπροσταδίλη. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν είτε μόνα τους ή σε συνδυασμό 2 η 3 ουσιών(Trimix) για ευκολότερη και καλύτερη επίτευξη στύσης, ή στις περιπτώσεις που δεν είναι επαρκής η μονοθεραπεία.
ΠΕΙΚΗ ΠΡΟΘΕΣΗ
Εφαρμόζεται, όταν αποτύχουν όλες οι προηγούμενες μορφές θεραπείας. Χειρουργικά τοποθετείται μέσα στα σηραγγώδη σώματα του πέους μία ειδική συσκευή, η οποία μηχανικά προκαλεί στύση, όταν το επιθυμεί ο ασθενής. Στα μειονεκτήματα είναι το υψηλό κόστος. Οι επιπλοκές, αν και σπάνιες, είναι η μόλυνση και η απόρριψη της πρόθεσης (5% των περιπτώσεων). Χρειάζεται καλή ενημέρωση πριν από την τοποθέτησή της, ώστε να μη δημιουργηθούν λάθος προσδοκίες. Η τοποθέτηση της πρόθεσης γίνεται με χειρουργική επέμβαση διαρκείας 1 ώρας περίπου. Ο ασθενής επιστρέφει σύντομα στις καθημερινές του δραστηριότητες, ενώ μπορεί να έχει σεξουαλική επαφή μετά από ένα μήνα. Η ικανοποίηση σε καλά ενημερωμένους ασθενείς, είναι ιδιαίτερα υψηλή.
Ο ασθενής πρέπει να συζητάει με τον Ουρολόγο του όλες τις πιθανές επιλογές και να γίνεται σε κάθε περίπτωση εξατομίκευση της θεραπείας, ανάλογα τις ανάγκες και τις προσδοκίες του κάθε ασθενούς